Oglądając profesjonalistów, można odnieść wrażenie, że tenis to prosta gra; w rzeczywistości jednak tą złożoną grą rządzą ustalone reguły.
Gra
Gra rozpoczyna się od serwisu (podania). O tym, kto będzie serwującym, a kto odbierającym decyduje rzut monetą, jeszcze przed rozpoczęciem rozgrzewki. Jeśli wygrasz losowanie masz prawo do jednego z trzech przywilejów:
- decydujesz, czy chcesz zagrywać, czy też odbierać w pierwszym gemie
- wybierasz stronę kortu, po której pragniesz rozpocząć mecz
- prosisz przeciwnika, by dokonał wyboru,
Gdy powyższe decyzje zostaną podjęte, następuje rozgrzewka, której czas nie może przekroczyć 5 min., potem rozpoczyna się mecz.
Podający musi stać obiema stopami za linią główną, na prawo od punktu środkowego. Po dobrym podaniu piłka przechodzi nad siatką i ląduje w polu serwisowym położonym po przekątnej kortu.
Serwować należy z odpowiedniego miejsca, uważając, by nie popełnić błędu stóp! Piłka pozostaje w grze, jeśli wpadnie w pole lub dotknie którejkolwiek z linii wytyczających pole serwisowe (podania).
Przy serwisie najczęściej popełniany jest błąd stóp. Serwis jest nieważny, jeśli:
- w trakcie podania będziesz iść lub biec (drobne ruchy stóp są dozwolone)
- przekroczysz linię główną którąkolwiek ze stóp przed zagraniem piłki
- staniesz którąkolwiek ze stóp na przedłużeniu (wyobrażonym) linii bocznej
- staniesz którąkolwiek ze stóp na przedłużeniu (wyobrażonym) punktu środkowego
Ponadto sędzia ogłasza błąd, jeśli:
- zagrana piłka nie wyląduje we właściwym polu
- serwując, nie trafisz rakietą w piłkę
- zagrana piłka trafia w stały element kortu, słupek do singla lub podpórki podtrzymujące siatkę, zanim wyląduje na korcie
- zagrana piłka dotknie ciebie lub twojego partnera (w deblu) albo czegokolwiek, co ty lub partner macie na sobie lub co trzymacie
Jeśli popełnisz błąd serwisowy, masz prawo do drugiego podania. Jeśli popełnisz błąd przy drugim serwisie, przeciwnik zdobywa punkt.
Net
Sędzia ogłasza „net”, kiedy zagrana przez ciebie piłka uderzy w siatkę, zanim spadnie na kort, ale mimo to wyląduje we właściwym polu podania. Net może być ogłoszony, gdy zagrywasz piłkę, a przeciwnik nie jest gotowy do odbioru lub zdekoncentrowany, np. gdy piłka toczy się po korcie lub publiczność głośno krzyczy.
Po komendzie „net” punktacja nie ule zmianie. Net ogłoszony przy pierwszym serwisie daje prawo do dwóch kolejnych prób. Ogłoszony przy drugim podaniu, pozostawia do dyspozycji tylko jedną dodatkową próbę.
Zdobywanie punktów
Po podaniu gra sprowadza się do stosowania zagrań, które pozwalają zdobywać punkty (lub je tracić w razie popełnionego błędu)!
Oto sytuacje, po których zdobywasz punkty w tenisowym pojedynku:
- przy pierwszym lub drugim podaniu serwujesz tak, że przeciwnik nie odbiera piłki (as serwisowy).
- uderzasz piłkę w taki sposób, że na boisku przeciwnika odbije się dwa razy, zanim będzie on mógł uderzyć w nią rakietą
- zmuszasz przeciwnika do popełnienia błędów, po którym piłka uderza w siatkę albo ląduje poza kortem
- gdy przeciwnik dwa razy z rzędu popełnia błąd przy podaniu (podwójny błąd serwisowy), jeśli przeciwnik uderza piłkę, zanim ta przejdzie nad siatką na jego stronę kortu
Utrata punktów
Niestety sytuacji, w których tracisz punkty, jest więcej niż tych, kiedy je zdobywasz:
- piłka może odbić się od kortu tylko jeden raz zanim zostanie odegrana i powróci na stronę rywala. Jeśli pozwolisz, by odbiła się dwa razy, natychmiast tracisz punkt
- jeśli piłka będąca w grze uderza w stały element kortu lub inny obiekt poza liniami
- jeśli zagrywasz wolejem zza linii głównej i nie trafiasz w kort przeciwnika. Unikaj zatem zagrań wolejem zza linii głównej, (jeśli uderzysz z woleja i trafisz w kort rywala, piłka pozostaje w grze)
- jeśli stoisz poza linią główną, sądząc, że był aut i dotkniesz piłki, zanim ta się odbije. Piłka zawsze musi najpierw odbić się od kortu, dopiero potem podejmowana jest decyzja, że jest „aut”
- jeśli ty, wliczając w to rakietę albo cokolwiek, co masz na sobie lub trzymasz, dotknie któregokolwiek elementu siatki lub kortu przeciwnika w dowolnym momencie, gdy piłka jest w grze
- jeśli nie jesteś w stanie odbić piłki, zanim przekroczy siatkę. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy pod dropszocie (skrócie) zagranym przez rywala piłka odbija się i powraca na jego stronę kortu. Masz wtedy prawo przełożyć rakietę nad siatką i zagrać piłkę, pod warunkiem jednak, że nie dotkniesz siatki
- nie wolno nieść ani chwytać piłki rakietą lub dotykać jej więcej niż jeden raz. chyba, że uderzysz piłkę dwukrotnie przy jednokrotnym zamachu rakietą
- piłka nie może dotknąć ciebie ani niczego, co masz na sobie lub trzymasz, oprócz rakiety -jeśli dotknie, tracisz punkt:
- nie wolno rzucać rakietą w piłkę, żeby przeszła na stronę przeciwnika i nadal pozostała w grze – jeśli to zrobisz, tracisz punkt.
Istnieje też kilka mniej znanych możliwości utraty punktu, które mogą się zdarzyć, kiedy mecz jest rozgrywany w obecności sędziego:
- nie wolno zmieniać kształtu rakiety w sposób celowy i istotny, kiedy mecz zostanie rozpoczęty, a piłka znajdzie się w grze
- nie wolno dekoncentrować przeciwnika, kiedy zagrywa piłkę, ani przeszkadzać mu w rozgrywaniu meczu w żaden inny sposób.
Istnieje kilka rodzajów uderzeń, które – choć pozornie mogą się wydawać niedozwolone – w rzeczywistości uznawane są za „prawidłowe”.
Piłka zostaje w grze:
- jeśli dotknie siatki, słupka siatki/oznaczenia słupka boiska do gry pojedynczej, linki lub metalowego drutu i wyląduje w obrębie pola kortu
- jeśli odbijesz ją poza słupkami siatki, powyżej albo poniżej górnej linii siatki, odbicie zostanie uznane za ważne, o ile piłka wyląduje w obrębie pola kortu
- jeśli przechodzi poniżej linki naciągu siatki (między oznaczeniem słupka singla a przyległym słupkiem), nie dotykając żadnej części siatki i trafi w obręb pola kortu
- jeśli po uderzeniu po twojej stronie rakieta przejdzie na drugą stronę siatki, nie dotykając jej, a piłka wyląduje w obrębie pola kortu
- jeśli przeciwnik pozostawi na korcie inną piłkę, a ty trafisz w nią zagraną przez siebie piłką, grasz dalej, o ile przeciwnik odbije właściwą piłkę. Jeśli jednak w trakcie wymiany na twoją stronę kortu wtoczy się piłka z sąsiedniego boiska, punkt jest powtarzany
Punktacja
System punktacji w tenisie dla początkujących może się wydać nieco zagmatwany, ponieważ nie jest całkiem logiczny. Obecny system na liczenia punktów pochodzi od tenisa królewskiego, gdzie punkty nazywane teraz piętnaście, trzydzieści i czterdzieści oznaczały minuty na „zegarze z wynikami”.
Gemy (gry)
Na początku każdego gema stan punktów wynosi zero-zero (love-all). Punkty serwującego zawsze podawane są, jako pierwsze.
Punktacja w standardowym gemie przedstawia się następująco:
bez punktów „zero” — („love”)
pierwszy punkt — „15″
drugi punkt — „30″
trzeci punkt — „40″
czwarty punkt — „gem”
Naliczanie punktów komplikuje się, kiedy gracze zdobywają punkty na przemian i mają ich równą liczbę. Jeśli obaj zdobyli po „40″, osiągnęli „równowagę”. Jeśli wygrasz następny punkt, punktacja zmieni się, zyskasz „przewagę”. Musisz wygrać kolejną piłkę, jeśli nie chcesz powrotu do równowagi. Gracz musi zdobyć dwa punkty z rzędu, żeby wygrać gema od stanu równowagi.
Rozważmy taki oto teoretyczny gem:
wygrywasz rzut monetą i wybierasz serwis
zdobywasz pierwszy punkt, zatem na tablicy wyników mamy 15-0 (piętnaście-zero)
przegrywasz drugi punkt, punktacja zmienia się na 15-15 (po piętnaście)
zdobywasz kolejny punkt, zmiana na tablicy wyników 30-15 (trzydzieści-piętnaście)
zdobywasz kolejny punkt, punktacja zmienia się na 40-15 (czterdzieści-piętnaście)
zagrywasz asa serwisowego i wygrywasz tym sposobem całego gema.
Sety i mecze
Mecz tenisa składa się gemów, które z składają się na „sety”. Seta można wygrać na dwa sposoby, zależnie od jego rodzaju:
- w secie „na przewagi” musisz wygrać w sumie 6 gemów, o ile masz nad rywalem, co najmniej 2 gemy przewagi. W razie konieczności, set jest kontynuowany do chwili, kiedy osiągniesz nad przeciwnikiem 2 gemy przewagi. Dla przykładu końcowy wynik seta 8:6
- w secie z tie-breakiem końcowa rozgrywka zaczyna się, kiedy ty i twój przeciwnik zdobywacie po sześć gemów. Ten wariant gry rozstrzyga o tym, kto zwycięży w secie.( W trakcie tie-breaka liczy się kolejno punkty: „zero”. „jeden”, „dwa”, „trzy” itp. Gracz, który jako pierwszy zdobędzie siedem punktów, z przewagą dwóch punktów nad przeciwnikiem, zostaje jednocześnie zwycięzcą gema i seta. Gracz, któremu przysługuje prawo podania serwuje (z prawej strony), walcząc o pierwszy punkt. W następnej kolejności przeciwnicy wykonują po dwa serwisy (zaczynając z lewej strony) w walce o kolejne dwa punkty, aż do zakończenia seta. Po każdych sześciu punktach zawodnicy zmieniają strony kortu. W latach 70. XX wieku wprowadzono tie-break, pomysł Jimmy’ego Van Allena, który miał skrócić zbyt długie sety.
Mecze rozgrywane są zazwyczaj do dwóch wygranych setów (zwycięża ten, który jako pierwszy wygra dwa sety), chociaż w turniejach Wielkiego Szlema czy Pucharze Davisa mecze singlowe gra się do trzech wygranych setów. W niektórych meczach o zwycięstwie w każdym secie rozstrzyga tie-break, natomiast w innych finał jest rozgrywany tylko na przewagi.
Przerwy w grze i zmiana stron
Po zakończeniu pierwszego gema zawodnicy powinni przeprowadzić zmianę stron boiska, przechodząc na przeciwległe końce kortu. Zmiana stron kortu następuje po zakończeniu każdego nieparzystego gema.
Jeśli pierwszy set zakończył się rezultatem 6-4, zawodnicy zyskują prawo do dwuminutowej przerwy, z tym, że muszą powrócić na te same strony kortu, po których grali, kończąc pierwszego seta. Maksymalna długość przerw między poszczególnymi punktami wynosi 20 sekund oraz 90 sekund po zmianie stron kortu. Jednakże po zakończeniu każdego pierwszego gema w secie oraz w trakcie tie-breaku, gra toczy się bez przerw, a zawodnicy zmieniają strony kortu bez odpoczynku. Gracze mogą poprosić o przerwę medyczną, toaletową oraz na zmianę stroju czy sprzętu.
System liczenia punktów w tenisie pozwala na przegranie bitwy (gema lub seta), ale nie wojny. W trakcie meczu zaczynasz starcie kilka razy.
źródło: www.playtennis.waw.pl
